"Vrijwilligers zijn de ziel van ons dorp"

De gemeente Hilversum gaat de komende zes jaar structureel investeren in vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties. Met een actieprogramma wil de gemeente vrijwillige inzet van inwoners stimuleren, ondersteunen en waarderen.

Dit heeft het college van burgemeester en wethouders vastgesteld met de Uitvoeringsagenda Vrijwillige Inzet 2024 – 2030. Wethouder Gerben van Voorden (Zorg en Samenleving) licht de uitvoeringsagenda toe in Filmtheater Hilversum. De locatie is niet voor niets uitgekozen. “In het filmtheater werken ze met ontzettend veel vrijwilligers en dat doen ze heel goed. Ze hebben ze zelfs een wachtlijst”, vertelt Van Voorden. 

Christian Taal, directeur van het Filmtheater, vult aan: “We werken in totaal met meer dan 200 vrijwilligers. De grootste groep is in het filmtheater zelf aan de gang. Daarnaast zijn er ongeveer tachtig mensen die de boekjes rondbrengen. En het klopt, er staan nu drieëndertig mensen op de wachtlijst.” 

‘Zonder vrijwilligers zijn er geen voetbalwedstrijden, is er geen brandweer en geen dierenambulance’

Van Voorden: “Ik hoor vaak van vrijwilligers dat ze zelf beter en gelukkiger worden van het doen van vrijwilligerswerk. Het is het beste medicijn. Vrijwilligers zijn nodig om Hilversum levend te houden, op alle terreinen. Ze zijn de ziel van ons dorp. Zonder vrijwilligers zijn er geen voetbalwedstrijden, is er geen brandweer en geen dierenambulance en zijn er geen gastvrouwen in Tergooi MC. Daarom wil de gemeente daar structureel in investeren. Bovendien groeit de vraag naar vrijwilligers en zal deze blijven groeien; er zijn steeds meer vrijwilligers nodig. Je kunt altijd iets doen en ik weet zeker dat iedereen ook iets voor een ander wil doen. Dat willen we maximaal gaan faciliteren.” 

De uitvoeringsagenda is tot stand gekomen met behulp van lokale partners die met vrijwilligers werken, waaronder Maatjesproject, Protestantse kerk, Hilversummers.nl en Versa Vrijwilligerscentrale. Het actieprogramma is in vier elementen verdeeld: stimuleren, matchen en verbinden, ondersteunen en waarderen. 

Vraag en aanbod

Bij het stimuleren worden activiteiten georganiseerd en gefaciliteerd zodat Hilversummers zich actief in gaan zetten. Matchen en verbinden staat voor het opzetten van een juiste infrastructuur om vraag en aanbod van verschillende soorten vrijwilligerswerk optimaal bij elkaar te brengen. Het ondersteunen geldt voor zowel de vrijwilligers als de vrijwilligersorganisaties. Een van de onderdelen hiervan is het oprichten van een expertisecentrum, waarbij zoveel mogelijk kennis wordt verzameld en gedeeld aan zowel de (toekomstige) vrijwilligers als de organisaties. Bijvoorbeeld door het zo goed mogelijk inzetten van vrijwilligers en het ontzorgen rondom wet- en regelgeving. Tot slot het waarderen. De gemeente Hilversum houdt diverse activiteiten die waardering tonen aan de vrijwilligers. Dit zijn bijvoorbeeld de jaarlijkse prijzen voor vrijwilliger en vrijwilligersorganisatie van het jaar en het Sterrengala.  

Taal: “Wat ik fijn vind in het plan is het overdragen van kennis tussen de organisaties. Het scheelt enorm. Als organisatie die met vrijwilligers werkt, is het fijn om het daar onderling met elkaar over te hebben. Je loopt allemaal tegen dezelfde dingen aan, je hebt dezelfde problemen. Fijn te weten hoe anderen daarmee omgaan.” Een voorbeeld van organisaties die onlangs samen zijn gaan werken, zijn de Zoutkeet en de Erfgooiersspeeltuin. Van Voorden: “Zij zijn in een gezamenlijke actie op zoek gegaan naar vrijwilligers voor de speeltuinen. Nu bundelen ze hun krachten en delen ze hun kennis.”  

Mensen die vrijwilligerswerk bij het filmtheater doen, doen dat om verschillende redenen, vertelt Taal. “Voor sommigen zijn de sociale contacten belangrijk, anderen willen graag iets voor de maatschappij doen. In principe draaien de meeste mensen bij ons elke week een dienst waarbij ze met andere mensen samenwerken en waarbij ze de bezoekers ontmoeten. Dat zorgt allemaal voor verbinding, zowel bij de vrijwilligers als bij de bezoekers.” 

‘Ik weet dat de cultuur in Hilversum niet zonder vrijwilligers kan bestaan’

Bij het filmtheater is een vertrouwenspersoon op vrijwillige basis werkzaam. Ze wil liever niet met haar naam in de krant. “Ik doe het omdat ik zelf vind dat ik me maatschappelijk moet inzetten. Ook wil ik graag mijn hoofd ‘aan’ houden. Ik heb veertig jaar in de cultuursector gewerkt en ik weet dat de cultuur in Hilversum niet zonder vrijwilligers kan bestaan. Ik wil ook blijven leren, ik moet hiervoor wel mijn best doen. Niet al het vrijwilligerswerk is voor iedereen geschikt, maar veel mensen zijn wel geschikt om vrijwilligerswerk te doen.”  

Zelfde niveau als voor corona

Het CBS publiceerde deze week het bericht dat het percentage Nederlanders dat vrijwilligerswerk doet in 2023 weer is gestegen ten opzichte van 2022 en daarmee op hetzelfde niveau zit als voor de coronaperiode. Onder alle leeftijdsgroepen is het percentage gestegen. Wel is er een verandering in het soort vrijwilligerswerk te zien. Zo doen mensen vaker incidenteel vrijwilligerswerk en minder mensen regelmatig vrijwilligerswerk. Die verandering is ook in Hilversum zichtbaar. Van Voorden: “Je ziet vooral bij jongeren dat ze wel iets willen doen, maar zich niet willen vastleggen. Organisaties als Stichting Present spelen daarop in.”